مسئله 913- دوازده چيز نماز را باطل مىكند و
آنها را مبطلات مىگويند:
اوّل آنكه در بين نماز يكى از شرط‌ها يا
اجزاى آن از بين برود.
دوّم از مبطلات آن است كه در بين نماز عمداً
يا سهواً يا از روى ناچارى كارى كه وضو يا غسل را باطل مىكند انجام دهد.
سوّم از مبطلات آن است كه دست بسته نماز
بخواند، آنگونه كه اهل تسنّن انجام مىدهند، ولى اگر از روى فراموشى يا تقيّه يا
براى خاراندن بدن باشد، اشكال ندارد.
چهارم از مبطلات آن است كه بعد از حمد آمين
بگويد، آنگونه كه اهل تسنّن انجام مىدهند، ولى اگر از روى فراموشى يا تقيّه بگويد،
اشكال ندارد.
صفحه 147
پنجم از مبطلات نماز آن است كه عمداً يا
سهواً پشت به قبله كند يا به طرف راست يا چپ قبله برگردد، بلكه اگر صورت را به
تنهايى به طرف راست يا چپ قبله برگرداند نيز نماز باطل مىشود، ولى اگر بدن يا
صورت را كمى برگرداند به طورى كه از قبله خارج نشود، عمداً باشد يا سهواً، نماز
باطل نمىشود.
ششم از مبطلات نماز آن است كه عمداً جمله يا
كلمهاى بگويد و از آن جمله يا كلمه قصد معنى كند، گرچه معنى هم نداشته باشد.
مسئله 914- سرفه‌كردن و آروغ‌زدن و آه‌كشيدن
در نماز اشكال ندارد، ولى گفتن آخ و آه و مانند اينها، اگر عمدى باشد، نماز را
باطل مىكند.
مسئله 915- اگر كلمهاى را به قصد ذكر بگويد،
مثلاً به قصد ذكر بگويد «اللَّه اكبر» و در موقع گفتن آن، صدا را بلند كند كه چيزى
را به ديگرى بفهماند اشكال ندارد، بلكه اگر به قصد اين‌كه چيزى به كسى بفهماند
كلمهاى را به قصد ذكر بگويد، اشكال ندارد.
مسئله 916- خواندن قرآن در نماز، غير از چهار
سورهاى كه سجده واجب دارد و نيز دعاكردن در نماز اشكال ندارد گرچه به فارسى يا
زبان ديگر باشد.
مسئله 917- اگر چيزى از حمد و سوره و ذكرهاى
نماز را عمداً يا احتياطاً چند مرتبه بگويد اشكال ندارد، ولى اگر به خاطر وسوسه
باشد جايز نيست.
مسئله 918- در حال نماز، انسان نبايد به
ديگرى سلام كند، ولى اگر ديگرى به او سلام كند بايد جواب او را بدهد.
مسئله 919- انسان بايد جواب سلام را چه در
نماز يا غير نماز فوراً بگويد و اگر عمداً يا از روى فراموشى جواب سلام را به قدرى
طول دهد كه اگر جواب بگويد جواب آن سلام حساب نشود، چنانچه در نماز باشد نبايد
جواب بدهد و اگر در نماز نباشد، جواب‌دادن واجب نيست.
مسئله 920- بايد جواب سلام را طورى بگويد كه
سلام كننده بشنود، ولى اگر سلام‌كننده كر باشد يا سلام كنَد و تُند رد شود، چنانچه
انسان به طور معمول جواب او را بدهد كافى است.
مسئله 921- اگر نمازگزار جواب سلام را ندهد،
معصيتكرده ولى نمازش صحيح است.
مسئله 922- اگر كسى به نمازگزار غلط سلام
كند، به طورى كه سلام حساب نشود، جواب او واجب نيست.
صفحه 148
مسئله 923- جواب سلام كسى كه از روى مسخره يا
شوخى سلام مىكند واجب نيست و خوب است در جواب سلام غير مسلمان گفته شود «عليك».
مسئله 924- اگر كسى به عدّهاى سلام كند،
جواب سلام او بر همۀ آنان واجب است، ولى اگر يكى از آنان جواب دهد كافى است.
مسئله 925- سلام كردن مستحب است و خيلى سفارش
شده است كه سواره به پياده و ايستاده به نشسته و كوچك‌تر به بزرگ‌تر سلام كند.
مسئله 926- اگر دو نفر با هم به يكديگر سلام
كنند، بر هر يك واجب است جواب سلام ديگرى را بدهد.
مسئله 927- در غير نماز، مستحب است جواب سلام
را بهتر از سلام بگويد، مثلاً اگر كسى گفت سلام عليكم در جواب بگويد سلام عليكم و
رحمة اللَّه.
هفتم از مبطلات نماز خندۀ با صداست، ولى اگر
سهواً باشد به اين معنى كه فراموش كرده است در نماز است و يا اضطراراً باشد، به
اين معنى كه نتواند جلوى خنده خود را بگيرد، و يا جهل به مسئله باشد، نماز باطل
نمىشود، گرچه در هر سه صورت بهتر است نماز را دوباره بخواند، امّا تبسّم و لبخند
نماز را باطل نمىكند.
مسئله 928- اگر براى جلوگيرى از صداى خنده
حالش تغيير كند، مثلاً رنگش سرخ شود، نماز باطل نمىشود، ولى بهتر است كه نماز را
دوباره بخواند.
هشتم از مبطلات نماز آن است كه براى دنيا با صدا گريه كند،
ولى اگر براى دنيا بى صدا يا سهواً يا بىاختيار يا از روى ندانستن مسئله گريه كند
اشكال ندارد و همچنين اگر از ترس خدا يا براى آخرت يا مصائب ائمّه«سلام‌الله‌علیهم»
گريه كند، آهسته باشد يا بلند، اشكال ندارد، بلكه از بهترين اعمال است.
نهم از مبطلات نماز كارى است كه صورت نماز
را به هم زند، مثل به هوا پريدن يا ساكت ماندن به مقدارى كه نگويند نماز مىخواند،
عمداً باشد يا سهواً، با اختيار باشد يا بدون اختيار، از روى جهل به مسئله باشد يا
نه، ولى كارى كه صورت نماز را به هم نزند مثل اشاره كردن به وسيلۀ دست اشكال
ندارد.
مسئله 929- اگر در بين نماز كارى انجام دهد
يا مدّتى ساكت شود و شك كند كه نماز به هم خورده يا نه، نمازش صحيح است.
صفحه 149
دهم از مبطلات نماز، خوردن و آشاميدن است،
در صورتى كه عمداً و با علم به مسئله باشد، مانند آب‌خوردن، حتّى اگر قند يا شكر و
مانند اينها را در دهان بگذارد و در حال نماز كمكم آب شود و فرو ببرد نمازش باطل
مىشود، ولى اگر در بين نماز غذايى را كه لاى دندان‌ها مانده فرو ببرد، اشكال
ندارد.
يازدهم از مبطلات نماز، شك در ركعت‌هاى نماز
دو ركعتى و سه ركعتى يا در دو ركعت اوّل نمازهاى چهار ركعتى است.
دوازدهم از مبطلات نماز آن است كه ركن نماز
را عمداً يا سهواً كم يا زياد كند، يا چيزى را كه ركن نيست عمداً كم يا زياد
نمايد.
مسئله 930- اگر بعد از نماز شك كند كه در بين
نماز كارى كه نماز را باطل مىكند انجام داده يا نه، نمازش صحيح است.